Važeći Krivični zakonik propisuje da se nasiljem u porodici smatra pretnja da će napasti na život ili telo, kao i ukoliko se drskim ili bezobzirnim ponašanjem ugrožava spokojstvo, telesni integritet ili duševno stanje člana svoje porodice. Porodični zakon pored navedenog u Krivičnom zakoniku propisuje da se nasiljem u porodici naročito smatra:
- nanošenje ili pokušaj nanošenja telesne povrede
- zazivanje straha pretnjom ubistva ili nanošenja telesne povrede članu porodice ili njemu bliskom licu
- prisiljavanje na seksualni odnos
- navođenje na seksualni odnos ili seksualni odnos sa licem koje nije navršilo 14. godinu života ili nemoćnim licem
- ograničavanje slobode kretanja ili komuniciranja sa trećim licima
- vređanje, kao i svako drugo drsko, bezobzirno i zlonamerno ponašanje.
Zakon o sprečavanju nasilja u porodici jasno objašnjava da neposredna opasnost od nasilja u porodici postoji kada iz ponašanja mogućeg učinioca i drugih okolnosti proizlazi da je on spreman da u vremenu koje neposredno predstoji po prvi put učini ili ponovi nasilje u porodici.
Žrtve nasilja u porodici često ne prepoznaju da su žrtve ovog krivičnog dela, obzirom da veoma često doživljavaju nasilje samo kao fizično nasilje u smislu telesnih povreda, međutim Zakon o sprečavanju nasilja u porodici propisuje da je akt nasilja ne samo fizičko nasilje već i seksualno, psihičko zlostavljanje, kao i ekonomsko nasilje.
Ko sve može biti žrtva nasilja u porodici?
Porodični zakon jasno navodi i ko se sve smatra članom porodice, a to su:
- supružnici ili bivši supružnici
- deca, roditelji i ostali krvni srodnici, te lica u tazbinskom ili adoptivnom srodstvu, odnosno lica koja vezuje hraniteljstvo
- lica koja žive ili su živela u istom porodičnom domaćinstvu
- vanbračni partneri ili bivši vanbračni partneri, koji mogu biti i istog pola
- lica koja su međusobno bila ili su još uvek u emotivnoj ili seksualnoj vezi, odnosno koja imaju zajedničko dete ili je dete na putu da bude rođeno, iako nikada nisu živela u istom porodičnom domaćinstvu.
Kome se obratiti za nasilje u porodici?
Najčešće prvo obraćanje žrtve bude policiji. Policija je dužna da reaguje brzo i delotvorno i odmah izađe na lice mesta i pruži neophodnu zaštitu. Za sprečavanje nasilja u porodici zaduženi su pored policije i javna tužilaštva, sudovi, nadležni državni organi i centar za socijalni rad.
Mauris rhoncus nisl feugiat felis ultricies sagittis. Aliquam erat volutpat. Proin faaucibus ultrices leo at porta. Nunc varius vitae est et varius. Duis sit amet est quam. Suspendisse potenti. Cras rutrum vehicula mollis.
Pored same žrtve svako je dužan da prijavi nasilje u porodici ukoliko ga uoči u svom okruženju.
Koje su mere zaštite od nasilja u porodici?
Policijski službenici procenju rizik neposredne opasnosti od nasilja u porodici i mogu da izreknu hitnu meru za sprečavanje nasilja u porodici. Policijski službenik prilikom procene rizika neposredne opasnosti od nasilja u porodici mora da mogućem učiniocu da pruži priliku da se izjasni o svim bitnim činjenicama i da prikupi potrebna obaveštenja od drugih policijskih službenika.
Prilikom procene rizika posebno se vodi računa o tome da li je mogući učinilac ranije učinio nasilje u porodici, da li je spreman da ga ponovi, da li poseduje oružje, da li je mentalno bolestan, da li zloupotrebljava psihoaktivne supstance, da li je pretio ubistvom ili samoubistvom, da li žrtva oseća strah, da li postoji sukob oko starateljstva nad detetom ili oko načina održavanja ličnih odnosa deteta i roditelja koji je mogući učinilac, da li je mogućem učiniocu izrečena hitna mera ili određena mera zaštite od nasilja u porodici.
Sva dostupna obaveštenja o nasilju u porodici ili neposrednoj opasnosti od nje, policijski službenik dostavlja osnovnom javnom tužilaštvu, centru za socijalni rad i grupi za koordinaciju i saradnju. Takođe, ako ustanovi postojanje opasnosti koja nije neposredna obaveštava javnog tužioca i centar za socijalni rad.
Mere zaštite nasilja u porodici su:
- izdavanje naloga za iseljenje nasilnika iz porodičnog stana ili kuće, bez obzira na pravo svojine odnosno zakupa nepokretnosti
- izdavanje naloga za useljenje žrtve nasilja u porodični stan ili kuću, bez obzira na pravo svojine odnosno zakupa nepokretnosti
- zabrana približavanja članu porodice na određenoj udaljenosti
- zabrana pristupa u prostor oko mesta stanovanja ili mesta rada člana porodice
- zabrana daljeg uznemiravanja člana porodice.
Navedene mere mogu trajati najduže godinu dana, ali se mogu produžavati sve dok ne prestanu razlozi zbog kojih je mera bila određena.
Nasilje u porodici je veoma važno prepoznati i prijaviti. Ogroman je broj neprijavljenih slučajeva zlostavljanja. Tipično za nasilje u porodici je ponavljanje, kao i da, kad je reč o nasilju nad ženama, može biti povećano za vreme trudnoće ili nakon trudnoće. U jednom od četiri slučajeva povrede su veoma ozbiljne. Problem je što žene nerado priznaju da su žrtve nasilja u porodici, te se tako teško odlučuju da posete lekara. Prilikom pregleda veoma je važno da lekar prikupi sve potrebne dokaze, obavi sve preglede, fotografiše povrede, kako bi samo dokazivanje u postupku bilo mnogo lakše.
Svedoci smo sve češći naslova u novinama o smrti, batinama, seksualnom zlostavljanju, zanemarivanju, zato je veoma važno prijaviti nasilje u porodici, bilo da ste žrtve ili svedoci nasilja. Od ključnog značaja je reagovati na vreme i suočiti se sa problemom nasilja u porodici, jer za nasilje u porodici niko drugi nije kriv osim samog nasilnika!
Advokatska kancelarija može Vam pružiti pravnu pomoć u vezi porodičnog nasilja bilo da ste žrtva ili neosnovano prijavljeno lice.
